Ni rahisi kuvunjika moyo ikiwa umepoteza kazi nzuri au hujaajiriwa kwa muda fulani. Nilipopoteza kazi, nilitumaini kwamba nitapata nyingine. Lakini nilishuka moyo kadiri miezi ilivyopita bila kupata kazi. Mwishowe, hata ilikuwa vigumu kwangu kuzungumza kuhusu jambo hilo na rafiki zangu.”
Unawezaje kukabiliana na hisia za
kukata tamaa? Kitabu Get a Job in 30
Days or Less kinasema, “Inafaa upange ratiba yako kama ‘siku ya kazi’
ya kawaida ili uanze siku ukijua unapaswa kufanya nini.” Waandishi wa kitabu
hicho wanapendekeza kwamba “uweke miradi ya kila siku na uandike ulichotimiza.”
Kwa kuongezea, wanasema kwamba “kila siku unapaswa kuanza kwa kuvalia kana
kwamba unaenda kazini.” Kwa nini? “Kuvalia inavyofaa kutafanya uwe na uhakika
zaidi hata unapozungumza kwenye simu.”
Unapaswa kuona kazi ya kutafuta kazi
kuwa ndiyo kazi yako, haidhuru itakuchukua muda mrefu kadiri gani. Katharina,
aliyetajwa hapo awali alifuata utaratibu huo. Anasema hivi:
“Nilipata anwani na namba za simu za waajiri kutoka kwenye ofisi ya serikali ya kusaidia watu kupata kazi. Nilijibu matangazo yaliyochapishwa kwenye magazeti. Nilichunguza kitabu cha simu na kuandika orodha ya kampuni ambazo zingeweza kuwa na nafasi za kazi ambazo bado hazikuwa zimetangazwa, kisha nikawasiliana nazo. Pia niliandika habari fupi kuhusu elimu na ujuzi wangu na kuituma kwa kampuni hizo.” Baada ya kutafuta kazi akitumia utaratibu huo,
“Nilipata anwani na namba za simu za waajiri kutoka kwenye ofisi ya serikali ya kusaidia watu kupata kazi. Nilijibu matangazo yaliyochapishwa kwenye magazeti. Nilichunguza kitabu cha simu na kuandika orodha ya kampuni ambazo zingeweza kuwa na nafasi za kazi ambazo bado hazikuwa zimetangazwa, kisha nikawasiliana nazo. Pia niliandika habari fupi kuhusu elimu na ujuzi wangu na kuituma kwa kampuni hizo.” Baada ya kutafuta kazi akitumia utaratibu huo,
Tafuta Kazi Ambazo Hazijatangazwa
Mvuvi mwenye wavu mkubwa zaidi ndiye
mwenye uwezekano mkubwa wa kuvua samaki. Vivyo hivyo, kujua jinsi ya kupanua
“wavu” wako kutafanya uwe na uwezekano mkubwa wa kupata kazi. Ikiwa unatafuta
kazi kwa kujibu tu matangazo yaliyo kwenye magazeti au kwenye Intaneti, huenda
ikawa unapitwa na kazi nyingi. Kazi nyingi hazitangazwi. Unawezaje kutafuta
kazi hizo?
Mbali na kujibu matangazo, unapaswa
kutenga wakati kila juma wa kupiga simu kwa kampuni ambazo unafikiri huenda
zikawa na kazi unazoweza kufanya. Usingoje hadi kazi hizo zitangazwe. Meneja
akikuambia kwamba hakuna kazi, mwulize ikiwa anajua kampuni zilizo na nafasi za
kazi na mtu unayepaswa kuzungumza naye. Akipendekeza kampuni fulani, panga kuwasiliana
na kampuni hiyo ukitaja jina la mtu aliyekutuma.
Niliwasiliana na kampuni hata ingawa
hazikuwa zimetangaza nafasi za kazi. Kampuni moja ilisema kwamba haikuwa na nafasi
zozote wakati huo lakini ikaniambia nijaribu tena baada ya miezi mitatu.
Nilifanya hivyo na nikapata kazi.”
Primrose, mama asiye na mwenzi huko
Afrika Kusini, alitumia mbinu kama hiyo. Anasema: “Nilipokuwa nikihudhuria
masomo ya kutoa huduma ya kwanza, niliona jengo jipya likijengwa upande ule
mwingine wa barabara na nikagundua kwamba litakuwa makao ya kuwatunzia wazee.
Nilijaribu mara kadhaa kukutana na msimamizi wa makao hayo. Mwishowe aliniambia
kwamba hakukuwa na nafasi za kazi wakati huo. Hata hivyo, nilirudi mara kwa
mara ili kuona kama ninaweza kufanya kazi mahali hapo, hata kama ni ya
kujitolea. Hatimaye, niliajiriwa kazi ya muda. Nilifanya kazi zozote nilizopewa
kwa bidii. Kwa sababu hiyo, nilipata ujuzi zaidi na kupata kazi ya kudumu kwenye
makao hayo.”
Pia unaweza kuwauliza marafiki wako,
familia, na watu wengine wakusaidie kutafuta kazi ambazo hazijatangazwa. Hivyo
ndivyo Jacobus, ofisa wa usalama huko Afrika Kusini alivyopata kazi. Anasema:
“Wakati kampuni niliyokuwa nikifanyia kazi ilipofilisika, niliwajulisha
marafiki na watu wa familia kwamba ninatafuta kazi. Siku moja rafiki yangu
mmoja alisikia mazungumzo fulani alipokuwa katika foleni ya kulipia bidhaa zake
kwenye duka kubwa. Mwanamke mmoja alikuwa akimwuliza mwenzake ikiwa anajua mtu
yeyote anayetafuta kazi. Rafiki yangu aliingilia mazungumzo hayo na kumwambia
kunihusu. Mipango ilifanywa na nikapata kazi hiyo.”
Uwe Mwenye Kubadilikana
Ili uongeze nafasi za kupata kazi,
lazima uwe mwenye kubadilikana. Jaime, aliyetajwa katika makala iliyotangulia
anasema: “Kuna uwezekano mkubwa kwamba hutapata kazi unayotarajia. Unapaswa
kujifunza kuridhika na kazi isiyopatana na matarajio yako.”
Kuwa mwenye kubadilikana
kunamaanisha kutochagua kazi fulani. Mfikirie Ericka, anayeishi Mexico. Ingawa
alisomea kazi ya katibu mtendaji, mwanzoni hakuweza kupata kazi aliyotaka.
Anasema: “Nilijifunza kukubali kazi yoyote inayofaa.
Kwa kipindi fulani nilifanya kazi ya kuuza vitu dukani. Pia niliuza chapati barabarani na kusafisha nyumba. Mwishowe, nilipata kazi ambayo nilikuwa nimesomea.”
Kwa kipindi fulani nilifanya kazi ya kuuza vitu dukani. Pia niliuza chapati barabarani na kusafisha nyumba. Mwishowe, nilipata kazi ambayo nilikuwa nimesomea.”
Mary, aliyetajwa katika makala
inayotangulia, alipopoteza kazi yake ya ukarani, aliona umuhimu wa
kubadilikana. Anaeleza: “Sikusisitiza kwamba lazima nipate kazi ileile ambayo
nilikuwa nikifanya. Nilichunguza kila kazi niliyotajiwa, hata kama ilikuwa kazi
ambayo watu huiona kuwa ya hali ya chini. Kwa sababu hiyo, nilifaulu kupata
kazi iliyoniwezesha kuwategemeza watoto wangu wawili.”
Toa Habari Kamili Kuhusu Elimu na
Ujuzi
Wale wanaotoa maombi ya kazi za
usimamizi, lazima waandike na kusambaza habari kuhusu elimu na ujuzi wao.
Lakini hata iwe unatafuta kazi gani, habari kamili kuhusu elimu na ujuzi ulio
nao inaweza kusaidia sana. Nigel, mshauri wa kazi huko Australia, anasema:
“Habari kuhusu elimu na ujuzi wako huwafahamisha waajiri juu yako na mambo
ambayo umetimiza na kwa nini wanakuhitaji.”
Utaandika habari gani? Andika jina
lako kamili, anwani, namba ya simu, na anwani ya barua-pepe. Taja lengo lako.
Taja elimu uliyo nayo na pia mazoezi na stadi ambazo umepata zinazohusiana na kazi
unayotafuta. Toa habari kamili kuhusu kazi ambazo umefanya hapo awali. Taja
ulichofanya na pia miradi uliyofikia na manufaa uliyoletea kampuni uliyokuwa
ukifanyia kazi. Pia taja mambo uliyofanya katika kazi yako ya awali ambayo
yanafanya ustahili kazi unayotafuta. Tia ndani habari za kibinafsi
zinazofafanua sifa na mapendezi yako. Kwa kuwa mahitaji ya kampuni
hutofautiana, huenda ukahitaji kubadili habari unazotoa kila unapotoa maombi ya
kazi.
Je, unapaswa kutoa habari kuhusu
elimu na ujuzi wako ikiwa unatafuta kazi kwa mara ya kwanza? Ndiyo! Huenda
umefanya mambo mengi yanayoweza kuonwa kuwa ujuzi wa kazi. Kwa mfano, je,
unapenda useremala au labda kurekebisha magari makuukuu? Unaweza kutaja mambo
hayo. Je, umewahi kufanya kazi yoyote ya kujitolea? Taja kazi ya kujitolea
ambayo umewahi kufanya na miradi uliyofikia.—Ona sanduku “Sampuli ya Habari
Kuhusu Elimu na Ujuzi kwa Wasio na Ujuzi wa Kazi.”
Usipopata nafasi ya kumwona mtu
unayetazamia akuajiri, acha kadi ndogo, ikiwezekana yenye ukubwa wa sentimeta
10 kwa sentimeta 15, ambayo ina jina, anwani, namba ya simu, na anwani ya
barua-pepe, kutia ndani maelezo mafupi kuhusu ustadi wako na mambo ambayo
umetimiza. Ikifaa, unaweza kubandika picha yako nyuma ya kadi hiyo. Wape kadi
hiyo watu ambao wanaweza kukusaidia kupata kazi na uwaombe wampe mtu yeyote
wanayemjua ambaye ana kazi unayotafuta. Mwajiri akiona kadi hiyo, anaweza
kukupa nafasi ya mahojiano, au labda akuajiri!
Kuandika habari kuhusu elimu na
ujuzi wako kunaweza kufanya uhisi ukiwa na uhakika unapotafuta kazi. Nigel,
aliyetajwa hapo awali anasema: “Kuandika habari kuhusu elimu na ujuzi wako
kunaweza kukusaidia upange mawazo na miradi yako. Pia kunafanya uwe na uhakika
kwa sababu kutakusaidia ujitayarishe kwa ajili ya maswali ambayo huenda
ukaulizwa wakati wa mahojiano ya kazi.”
Jitayarishie Mahojiano Vizuri
Utajitayarishaje kwa ajili ya
mahojiano? Huenda ukataka kufanya utafiti kuhusu kampuni unayotaka kufanyia
kazi. Kadiri unavyojua mengi kuhusu kampuni hiyo, ndivyo utakavyojieleza vizuri
wakati wa mahojiano. Pia utafiti wako utakusaidia kujua ikiwa kweli kampuni
hiyo ina kazi unayotaka au kama ungependa kuifanyia kazi.
Kisha, fikiria mavazi utakayovaa
unapoenda kwenye mahojiano. Ikiwa kazi unayotafuta inahusisha kazi ngumu, valia
mavazi safi, nadhifu, na yanayofaa kazi hiyo. Kuvalia na kujipamba kwa njia
nadhifu kutamwonyesha mtu unayetazamia akuajiri kwamba unajiheshimu na hivyo
yaelekea utajivunia kazi yako. Ikiwa unatazamia kufanya kazi ya ofisi, vaa
mavazi ambayo huonwa kuwa yanafaa kazi hiyo mahali unapoishi. Nigel anasema:
“Chagua mavazi yako muda mrefu kabla ya wakati unapopaswa kwenda kwenye mahojiano ya kazi ili usifanye mambo harakaharaka na kuwa na mkazo mwingi kabla ya mahojiano.”
“Chagua mavazi yako muda mrefu kabla ya wakati unapopaswa kwenda kwenye mahojiano ya kazi ili usifanye mambo harakaharaka na kuwa na mkazo mwingi kabla ya mahojiano.”
Nigel pia anapendekeza ufike
dakika 15 hivi kabla ya mahojiano. Bila shaka, si jambo la hekima kufika
mapema sana. Lakini pia kufika ukiwa umechelewa kunaweza kuharibu mambo.
Wataalamu wanasema kwamba sekunde tatu za kwanza za mahojiano ni muhimu sana.
Katika sekunde hizo, yule anayekuhoji hukagua sura yako na tabia yako, mambo
ambayo huamua maoni yake kukuhusu. Ukichelewa, atakuwa na maoni mabaya
kukuhusu. Kumbuka kwamba hutapata nafasi nyingine ya kurekebisha maoni ambayo
mtu hupata kukuhusu mara ya kwanza.
Pia, kumbuka kwamba yule anayekuhoji
si adui yako. Huenda yeye pia alitoa ombi kwa ajili ya kazi yake, kwa
hiyo anajua jinsi unavyohisi. Kwa kweli, huenda akawa na wasiwasi kwa kuwa
labda hajazoezwa vya kutosha kuwahoji watu. Isitoshe, ikiwa yule anayekuhoji
ndiye mwajiri, huenda akapata hasara kubwa akiajiri mtu asiyefaa.
Ili uanze vizuri, tabasamu na
umsalimu yule anayekuhoji kwa mkono ikiwa hiyo ni desturi ya kwenu. Wakati wa
mahojiano, fikiria hasa mambo ambayo mwajiri anatarajia kutoka kwako na yale
unayoweza kutimiza. Nigel anasema hivi kuhusu mambo unayopaswa kuepuka:
“Usisimame, kuketi au kutembea kizembe. Utulivu huonyesha kwamba mtu ana
uhakika. Usizungumze sana au kwa urafiki sana, wala usitumie lugha chafu kamwe.
Pia epuka kuwachambua waajiri na wafanyakazi wenzako wa awali kwa kuwa ukifanya
hivyo yule anayekuhoji ataona kwamba utachambua kazi hiyo pia.”
Wataalamu wanapendekeza ufanye na
kusema mambo yafuatayo wakati wa mahojiano: Mtazame yule anayekuhoji, tumia
ishara za kawaida unapozungumza, na uzungumze kwa ufasaha. Jibu maswali kifupi
na kwa unyoofu, na uulize maswali yanayofaa kuhusu kampuni hiyo na kazi
unayotarajia kufanya. Omba kazi hiyo baada ya mahojiano ikiwa bado unaitaka.
Kufanya hivyo kutaonyesha kwamba bado unataka kazi hiyo.
Ukifuata mapendekezo yaliyoonyeshwa
juu, huenda ukapata kazi karibuni. Ikiwa ndivyo, unaweza kufanya nini ili
uidumishe?
0 comments: